Τήνος: ντυμένη στα ανοιξιάτικα!
Τήνος: ντυμένη στα ανοιξιάτικα!
Ένα νησί – ζωγραφιά, που κάθε φανερή ή αφανέρωτη γωνιά του έχει την υπογραφή της καλλιτεχνικής φύσης και της τέχνης των ανθρώπων του. Αυτή την εποχή, στολισμένη με χιλιάδες αγριολούλουδα, η Τήνος έχει εντελώς διαφορετική εικόνα από το καλοκαίρι. Αξίζει να ανακαλύψετε τα τόσα πανέμορφα χωριά της, περπατώντας στα φρεσκοασβεστωμένα καλντερίμια τους. Το Πάσχα είναι μια καλή ευκαιρία για να τη ζήσετε αλλιώς…
Κείμενο – Φωτογραφίες: Ιωάννα Παραβάλου
Νησί ξεχωριστό, με ενέργεια εσώτερη, ιερότητα απέραντη και ομορφιά απλόχερη… Νησί των ανέμων που διώχνει από πάνω σου ό,τι αρνητικό και σε γεμίζει αισιοδοξία… Νησί άγονο, σκληρό κι ατίθασο σαν τις ξερολιθιές που συγκρατούν κάθε σπιθαμή γης ικανή να καρπίσει… Νησί της Τέχνης και της καλαισθησίας, αφού στα χώματά του γεννήθηκαν και μεγαλούργησαν μεγάλοι ζωγράφοι όπως ο Νικηφόρος Λύτρας κι ο Νικόλαος Γύζης και ξεχωριστοί γλύπτες όπως ο Γιαννούλης Χαλεπάς, ο Δημήτριος Φιλιππότης, ο Γεώργιος Βιτάλης, ο Λάζαρος Σώχος, ο Αντώνιος Σώχος κ.ά.
Την παράδοση συνεχίζουν σήμερα οι ανώνυμοι μαρμαράδες, ζωγράφοι, ξυλογλύπτες που αποτυπώνουν με τα άξια χέρια τους την τέχνη σε κάθε μαρμάρινο υπέρθυρο, σε καμπαναριά και ξωκλήσια, σε πόρτες και επιγραφές. Εξάλλου, μια επίσκεψη στο εξαιρετικό Μουσείο Μαρμαροτεχνίας στον Πύργο, θα σας μυήσει με τον καλύτερο τρόπο στην παράδοση του τόπου στη μαρμαρογλυπτική στο διάβα του χρόνου…
Σεργιάνι στην ιδιαίτερη ομορφιά της…
Ο Ναός της Ευαγγελίστριας με τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας είναι, αναμφίβολα, το επίκεντρο της πίστης του νησιού κι όλης της Ελλάδας. Όμως, η γοητεία αυτού του νησιού, άγνωστη στους πολλούς, κρύβεται καλά στα σαράντα ολόλευκα χωριά της, τα στολίδια της. Σπίτια με μαρμάρινα υπέρθυρα, εκατοντάδες εκκλησιές και ξωκλήσια, που ξεφυτρώνουν άλλοτε σε ανεμοδαρμένες κορφές κι άλλοτε πλάι στο κύμα, περίτεχνοι περιστεριώνες, διάσπαρτοι σ’ όλο το νησί και φιλόξενοι άνθρωποι, που σε κάνουν να νιώθεις φίλος απ’ τα παλιά… συνθέτουν τη μαγεία της Τήνου.
Από τα χωριά που αξίζει να περπατήσετε είναι ο Τριαντάρος, τα Δυο Χωριά, το Βωλάξ, η Καρδιανή, τα Υστέρνια, ο Πύργος, το χωριό Αγάπη, ο Τριπόταμος, ο Κτικάδος, ο Ταραμπάδος, το Σμαρδάκιτο, ο Φαλατάδος και ο Αρνάδος.
Για ουζάκι και θαλασσινούς μεζέδες δίπλα στο κύμα, θα κατηφορίσετε από τον Πύργο στον Πάνορμο, από την Καρδιανή στον όρμο Γιαννάκη και από τα Υστέρνια στον όρμο Υστερνίων. Αν ο καιρός το επιτρέπει, θα κάνετε την πρώτη σας βουτιά στα γαλαζοπράσινα νερά της Κολυμπήθρας και θα απολαύσετε τα μεζεδάκια σας στο ταβερνάκι στην άκρη της παραλίας, με απίστευτη θέα στη θάλασσα.
Στο Μουσείο Μαρμαροτεχνίας
Τα πρωτεία στη μαρμαρογλυπτική κατέχει ο Πύργος. Εδώ, λοιπόν, δημιουργήθηκε και το εξαιρετικό Μουσείο Μαρμαροτεχνίας, που θα σας μυήσει με τον καλύτερο τρόπο στην παράδοση του τόπου στη μαρμαρογλυπτική στο διάβα του χρόνου… Χάρη στην αξιέπαινη προσπάθεια της Τράπεζας Πειραιώς, το Μουσείο Μαρμαροτεχνίας κλείνει μέσα του όλη την πορεία της δημιουργίας πάνω στο μάρμαρο. Θα ανακαλύψετε πώς ο δημιουργός εμπνέεται από την τηνιακή φύση και σμιλεύει με σεβασμό και τρυφερότητα ένα υλικό τόσο σκληρό, μα και τόσο καθάριο, όπως το μάρμαρο, χαρίζοντας στο άμορφο… μορφή και μετουσιώνοντάς το σε αξία διαχρονική. (Πληροφορίες: τηλ.: 22830-31290, www.piop.gr ).
Μετά την επίσκεψή μας στο μουσείο, θα περπατήσουμε στα μαρμαρόστρωτα καλντερίμια του Πύργου και θα απολαύσουμε ένα σπέσιαλ γαλακτομπούρεκο στην πλατεία του, στη σκιά του αιωνόβιου πλάτανου. Από τον Πύργο, θα κατηφορίσουμε στον Πάνορμο (σε 3 χλμ.), το γραφικό λιμάνι με τις ψαροταβέρνες δίπλα στο κύμα, για φρέσκο ψάρι, θαλασσινά και ουζάκι.
Πάσχα με κατάνυξη και θαλασσινό επιτάφιο
Είναι εμπειρία να ζήσει κανείς το Πάσχα στην Τήνο. Όλη τη Μεγάλη Εβδομάδα κατανυκτικές είναι οι λειτουργίες στο Μοναστήρι του Αρνάδου.
Το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής έξι επιτάφιοι, στολισμένοι περίτεχνα από τα κορίτσια με βιολέτες, τις «μαντιές» όπως τις λένε οι ντόπιοι, συγκεντρώνονται στο λιμάνι, στην εξέδρα που έχει στηθεί εκεί. Αφού ψάλλουν τα εγκώμια, ο μεγαλόπρεπος ξυλόγλυπτος επιτάφιος της Παναγίας, ανηφορίζει για την εκκλησία, όπου κρατείται ψηλά μπροστά από την είσοδο, για να περάσουν όλοι οι πιστοί από κάτω. Όμως, ο Επιτάφιος του Ενοριακού Ναού Αγίου Νικολάου με τον εφημέριό του, ακολουθούμενος από πλήθος κόσμου, προχωράει προς την παραθαλάσσια περιοχή πρώην «Σπιτάλια», στην παραλία Βαθύ Κλαδάκι (λίγο έξω από το λιμάνι), όπου οδηγείται μέσα στη θάλασσα μαζί με τον παπά και ψέλνεται τρισάγιο για τους ναυτικούς που χάθηκαν για πάντα στην αγκαλιά της θάλασσας…
Το Μεγάλο Σάββατο πρωί, στη λειτουργία, όταν ο παπάς ψάλλει το «Ανάστα ο Θεός», περιφέρεται ένα πανέρι με φύλλα λεμονιάς, τα οποία οι πιστοί τα φυλάνε στα πορτοφόλια ή στις τσέπες τους για καλή τύχη.
Το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου, το ραντεβού για την Ανάσταση κλείνεται στη Χώρα, στο λιμάνι. Στην Παναγία μοιράζονται στον κόσμο κόκκινα αυγά, στον περίβολο της εκκλησίας. Ωστόσο, εξίσου μαγευτική είναι και η Ανάσταση στις εκκλησίες των κατάλευκων χωριών της.
Την Κυριακή του Πάσχα, μετά το μεσημεριανό φαγοπότι, τελείται η λειτουργία της Αναστάσεως στο Ναό της Ευαγγελίστριας στη Χώρα.
Στο νησί θα απολαύσετε και καλό φαγητό. Οι πασχαλινές γεύσεις περιλαμβάνουν μαγειρίτσα, γαρδούμπες, χριστόψωμο, αλλά πάνω απ’ όλα, τυρόπιτες, «τσιμπητές» ή «λυχναράκια» και «σκεπαστές» (γλυκές τυρόπιτες με ανάλατη τηνιακή μυζήθρα).
Τη Δευτέρα της Λαμπρής, στον Κτικάδο, μετά το τέλος της λειτουργίας στην εκκλησία του χωριού, γίνεται περιφορά της εικόνας της Αναστάσεως σε όλες τις γειτονιές του. Στις δώδεκα το μεσημέρι, η καμπάνα καλεί όλο τον κόσμο, στο χώρο κάτω από τον Ιερό Ναό, όπου βρίσκεται η λεγόμενη Κοινή Τράπεζα. Εκεί γίνεται η γιορτή της «Αγάπης», με φαγητό (σούπα μοσχάρι ή ψητό κρέας), τσιμπητά τυροπιτάκια και άφθονο κρασί. Μια μέρα αφιερωμένη στην αγάπη και την αλληλεγγύη!
Ένα ταξίδι στην Τήνο αυτή την εποχή είναι μαγεία από κάθε άποψη. Αξίζει να το ζήσετε…
.
Αξίζει να δείτε:
Το Ναό της Ευαγγελίστριας στη Χώρα.
Τα αρχοντικά χωριά Καρδιανή και Υστέρνια, με την υπέροχη θέα.
Τα γραφικά χωριά Τριαντάρο, Δυο Χωριά και Βωλάξ, που αξίζουν να τα περπατήσετε.
Τους περιστεριώνες στο χωριό Ταραμπάδος.
Το μαγευτικό χωριό Φαλατάδος.
Τον μαρμαρόχτιστο Πύργο και τον παραλιακό Πάνορμο, για ψάρι και ουζάκι δίπλα στη θάλασσα.
Τη Μονή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (της «Κυρίας των Αγγέλων»), του 10ου αι., στο όρος Κεχροβούνι (10’ από τη Χώρα). Διασώζεται το απλό κελί όπου έζησε η Μοναχή Πελαγία (ανακηρύχθηκε Αγία το 1970), στο όραμα της οποίας οφείλεται η εύρεση της εικόνας της Μεγαλόχαρης της Τήνου. Το Μοναστήρι εορτάζει στις 15 Αυγούστου.
Τη Μονή της Ιεράς Καρδίας του Ιησού, στο Ξώμπουργο, από τα μεγαλύτερα προσκυνήματα της Καθολικής Εκκλησίας (20’ από λιμάνι).
Το Ξώμπουργο και τις καθολικές εκκλησιές.
Τον Όρμο Υστερνίων για φρέσκο ψάρι δίπλα στο κύμα.
Την παραλία Κολυμπήθρα για ουζάκι με θέα θάλασσα.
Το Μουσείο Μαρμαροχτεχνίας, στον Πύργο (Τηλ.: 22830-31290, www.piop.gr)
Το Μουσείο Κώστα Τσόκλη, με έργα του γνωστού ζωγράφου, στο χωριό Κάμπος Τήνου (Τηλ. 22830-51009).
Το Μουσείο Παραδοσιακής Κεραμικής της Τήνου στο χωριό Αετοφωλιά (Τηλ. 6979 471635).
Πώς θα πάτε:
· Ακτοπλοϊκώς από το λιμάνι του Πειραιά με τα Blue Star (σε 4,5 ώρες), www.bluestarferries.gr
· Με το Highspeed από τον Πειραιά (σε 3 ώρες) με Hellenic Seaways, www.hellenicseaways.gr
· Με πλοίο από Ραφήνα (σε 4 ώρες).
· Με τo Sea Jet από Ραφήνα (σε 2 ώρες και δεν παίρνετε αυτοκίνητο). Για κρατήσεις: www.seajets.gr
Πού θα μείνετε:
Tinos Resort Hotel Luxury suites.
Με νησιώτικο αέρα και στυλ, με εκλεκτά έπιπλα και υφάσματα και ιδιαίτερες απλίκες, το Tinos Resort είναι ένα από τα πιο πολυτελή ξενοδοχεία στη Τήνο!
www.tinosresort.com
Διεύθυνση: Πλ. Αγ. Χαραλάμπους, 842 00 , Τηλέφωνο: 2283 026006
Πού θα φάτε:
«Το Θαλασσάκι» (Όρμος Υστερνίων, τηλ.: 22830-31366), «Ήταν ένα μικρό καράβι» (Χώρα, τηλ.: 22830-22818), «Μαραθιά» (παραλία Μαραθιά, τηλ.: 22830-23249), «Σαν το αλάτι…» (παραλία Αγίου Φωκά, τηλ.: 2283 029266), «Το Κουτούκι της Ελένης» (Χώρα, τηλ.: 22830-24857) και «Μιχάλης» (Χώρα, τηλ.: 22830-23498), «Άγκυρα» (λιμάνι, τηλ.: 22830-23016), «Ταρσανάς» (Χώρα, τηλ.: 22830-24667) και «Μεταξύ μας» (Χώρα, τηλ.: 22830-25945), «Μαϊστρος» (Πάνορμος, τηλ.: 22830-31280).
Παραδοσιακά προϊόντα
Από τα ζαχαροπλαστεία του νησιού θα αγοράσετε παραδοσιακά γλυκά: Από τον «Χάλαρη», στη Χώρα, γλυκά «ψαράκια», ξεροτήγανα και παστέλια στα λεμονόφυλλα. Από τις «Μεσκλιές» στην παραλία Τήνου, γλυκά τυροπιτάκια, αμυγδαλωτά και χαλβαδοπιτάκια. Από τα «Νούφαρα» και το «Όπως παλιά», στη Χώρα, μαρέγκες, «ψαράκια» με καρύδι και μέλι, λουκούμια, παστέλια, τσιμπητές, χαλβαδόπιτες και αμυγδαλωτά. Από την ποτοποιία Top House στη Βαγιά, ηδύποτα και ντόπιο τσίπουρο. Θα αναζητήσετε, επίσης, στο βιβλιοπωλείο τα δύο εξαιρετικά βιβλία της κ. Νικολέτας Δελατόλλα – Φωσκόλου «Παραδοσιακές συνταγές από την Τήνο» και «Κυκλάδων γεύσεις».
Για τις μετακινήσεις σας…
Santamouris Rent a Car (Παραλία Τήνου, τηλ. 22830-24048).
Τι θα φάτε:
Φρουτάλια (ομελέτα με χωριάτικα λουκάνικα και πατάτες), λούζες (με χοιρινό κρέας), ξεροτήγανα, ρεβιθοσαλάτα, μελιτζανοσαλάτα «ζητιάνα», λυχναράκια (τυροπιτάκια), φρέσκα ψάρια και θαλασσινά.